Vraag: Is de accountant verplicht om voor de besluitvorming over de jaarstukken de getekende controle verklaring af te geven?

Antwoord: Inzake de accountantsverklaring wordt in de praktijk gewerkt met een ‘was getekend exemplaar’ en een getekend exemplaar.

Het ‘was getekend-exemplaar is openbaar en wordt gevoegd bij de openbare raadsstukken, opdat de raad beschikt over een verifieerbare en definitieve accountantsverklaring bij de behandeling van de jaarstukken.     
Het getekende exemplaar wordt niet gepubliceerd (om fraude met de handtekening te voorkomen) en doorgaans apart verzonden of nagezonden, voor het archief. Dit heeft jullie accountant dus ook gedaan en bedoeld.
Ter informatie: NIVRA-advies ter voorkoming van fraude met handtekeningen van accountants

Kan de accountant in dit geval een verklaring met uitzonderingen afgeven (standpunt college) of zijn zij wettelijk verplicht de hele controle dan niet af te ronden (standpunt accountant)?

Antwoord: Conform het Besluit accountantscontrole decentrale overheden kan de accountant 4 soorten verklaringen aangeven:

1.      Goedkeurend
2.      Verklaring met beperking
3.      Verklaring van oordeelsonthouding
4.      Afkeurende verklaring

Welke verklaring wordt afgegeven is afhankelijk van het % fouten en onzekerheden.

Een onthoudingsoordeel op onderdelen is derhalve niet mogelijk (behalve op deelverantwoordingen van specifieke uitkeringen).

Wat gebeurt er als de raad een jaarrekening vaststelt zonder dat daarbij de verklaring van de accountant zit? Artikel 197 lid. Gemeentewet zegt immers dat die controleverklaring en bevindingen van de accountant bij de stukken moeten zitten.

Antwoord: De jaarstukken kunnen door de gemeenteraad pas worden vastgesteld als ze compleet zijn, dus inclusief accountantsverslag en controleverklaring. Zonder deze stukken kan de gemeenteraad de jaarrekening dus niet vaststellen. Controle daarop wordt uitgevoerd door de toezichthouder (provincie).

Consequenties:
1. niet tijdig vaststellen jaarrekening kan preventief toezicht betekenen;
2. niet tijdig indienen van de verplichte aanlevering derden kan een strafkorting betekenen op de algemene uitkering.

Moet het accountantsverslag en de controleverklaring 2 weken voor beraadslaging in de raad over de jaarstukken worden gedeeld met de raad? En wat is hier de juridische grondslag voor?

Antwoord:
Artikel 197 lid 3 Gemeentewet:

De raad legt de in het eerste (jaarrekening en jaarverslag) en tweede lid (verslag doelmatigheidsonderzoek), alsmede de in artikel 213, derde (accountantsverklaring) en vierde lid (verslag van bevindingen), bedoelde stukken, wanneer de bespreking daarvan geagendeerd is op de in artikel 19, tweede lid, bedoelde wijze (openbare kennisgeving raadsvergadering + agenda), voor een ieder ter inzage en stelt ze algemeen verkrijgbaar. Van de terinzagelegging en de verkrijgbaarstelling wordt openbaar kennis gegeven. De raad beraadslaagt over de jaarrekening en het jaarverslag niet eerder dan twee weken na de openbare kennisgeving.

De praktijk laat evenwel zien dat de termijn van twee weken voor de raadsbehandeling (dat de accountantsverklaring voorhanden moet zijn) niet altijd gehaald wordt.