Webinar ‘Gemeenteraad en Maatschappelijke Onrust’ – Praktijkervaringen en handelingsperspectieven

Directe aanleiding vormde de reeks incidenten die de laatste tijd heeft plaatsgevonden in en rond gemeentehuizen. De soms heftige uitbarstingen van agressie hielden vaak verband met plannen voor het realiseren of verlengen van asielopvanglocaties. Het doel van het webinar was om raadsleden en griffiers een concreet handelingsperspectief te bieden bij situaties van ernstige maatschappelijke onrust.

Griffiers Rob Janssens (Doetinchem) en Miranda Veenbergen (Bronckhorst) vertelden over hun recente ervaringen met de komst van een AZC in hun gemeenten – situaties waarin emoties hoog opliepen en druk op de politiek toenam. Hun verhalen boden waardevolle inzichten in de rol die de griffie kan spelen wanneer maatschappelijke onrust ontstaat. Van het vroegtijdig signaleren van sentimenten, tot het zorgvuldig voorbereiden van vergaderingen – de praktijk liet zien hoe belangrijk het is om als griffier wendbaar en goed voorbereid te handelen.

Daaropvolgend ging Joyce Langenacker, burgemeester van Zeist, in gesprek over de rol, taak en verantwoordelijkheden van de burgemeester vooraf en tijdens onrust. In de voorbereiding van vergaderingen en bijeenkomsten zijn de veiligheidsdriehoek en de bestuurlijke driehoek onontbeerlijk om scenario’s en veiligheidsanalyses af te stemmen. 

Ten slotte deelde het Zwolse raadslid Lizet Klein Nagelvoort haar eigen ervaringen met maatschappelijke onrust en benadrukte zij de behoefte aan en inzet van ondersteuning en beveiliging voor het functioneren van de raad. 

Die behoefte aan ondersteuning heeft zich inmiddels vertaald een aantal hulpmiddelen voor griffiers en raadsleden:

• De Handreiking Griffiers en Maatschappelijke Onrust, waarin handelingsperspectieven zijn uitgewerkt voor uiteenlopende fasen van onrust: van signaleren en agenderen tot vergaderen en nazorg.
• Het Weerbaarheidspakket Griffiers, dat ondersteunt bij het omgaan met intimidatie, druk en grensoverschrijdend gedrag, en helpt om ook persoonlijk veilig en veerkrachtig te blijven.
• De Handreiking Maatschappelijke Onrust en Raadsleden, waarin handelingsperspectieven zijn opgenomen bij situaties van bedreigende maatschappelijke onrust in en rond het gemeentehuis.

De ervaringen van Rob en Miranda, Joyce en Lizet benadrukten dat maatschappelijke onrust geen incident is, maar een realiteit waar steeds meer gemeenten mee te maken krijgen. Griffiers spelen daarin een cruciale rol, als organisator van het besluitvormingsproces én als bewaker van democratische waarden en normen.

Terugkijken?

De opname van het webinar is beschikbaar via deze link.

Meer weten?

De handreiking en het weerbaarheidspakket zijn te vinden in Dossier Weerbaarheid op de website van de VvG.