Hoe doen ze het in hemelsnaam zonder griffier in Duitsland?

15 maart 2023 brachten twee wetenschappers, 15 griffiers en enkele strategisch beleidsadviseurs een bezoek aan de Duitse stad Krefeld

net over de grens bij Venlo. Zij werden gastvrij ontvangen door Oberbürgermeister Frank Meyer. Die figuur van direct gekozen Oberbürgemeister was letterlijk en figuurlijk indrukwekkend. Hij is echt ‘CEO’ van het college en lid + voorzitter van de raad en de ambtelijke organisatie. Daarvan is hij volledig hiërarchisch de baas.

Natuurlijk hebben zij een bureau raadsondersteuning en een uitstekend werkend raadsinformatiesysteem. De figuur die het meeste lijkt op onze griffier is het hoofd van het bureau “Rat und Ehrenamt” (raad en vrijwilligerswerk). Samen me zijn collega’s organiseert hij de 80 vergaderingen van raad en commissies, 56 deelgemeentevergaderingen en de verwerking van 2000 (!) raadsdocumenten. Maar zoiets als het geven van adviezen aan raadsleden, behoort absoluut niet tot zijn taken.

Fracties adviseren raad
De advisering aan de raad loopt 100% via de fracties. Bijna elke fractie heeft een Geschäftstelle met een viertal medewerkers. Zij zoeken dossiers uit en schrijven bijdragen en voorstellen voor de leden van hun fractie. Daarmee worden de Krefeldse raadsleden dus zeker uitstekend ondersteund. Wel goed om te weten is dat de fractieondersteuners in dienst zijn van de gemeente en daarmee vallen onder verantwoordelijkheid van de burgemeester.

Er is in Duitsland evenwel niemand die zich druk maakt over het functioneren van de raad als zodanig. Ook de Oberbürgermeister is daar niet mee bezig. Hij wil natuurlijk zijn programma voor elkaar krijgen d.w.z. raadsvoorstellen aangenomen krijgen. De raad als instituut houdt hem minder bezig.

Leerpunten

  • Het ‘wij-gevoel’ van een Nederlandse gemeenteraad is sterker dan in Duitsland. Zij drinken daar na afloop van de vergadering echt geen drankje samen.
  • Zijn wij met al onze aandacht voor de raad niet wat sterk gedepolitiseerd?
  • Zij hebben meer raadsleden en daarnaast ook nog aanverwante vertegenwoordigers als deskundigen, deel- en burgerraadsleden etc. De raadsvergoeding is veel lager dan bij ons en het vrijwilligersgehalte groter. Hun raadsleden zijn meer verspreid over de samenleving en minder ‘verambtelijkt’ dan de onze.
  • Er zijn twee ‘knoppen’ waar je aan kunt draaien (meer-minder): griffie en fractieondersteuning. Het werkt allebei, maar heeft andere neveneffecten
  • Wij kregen complimenten over de snelle behandeling van onze begroting. In Krefeld doen ze daar een half jaar over. Dat laatste begrepen we pas achteraf, toen we ontdekten dat hun begroting bestaat uit een simpele opsomming van 1400 pagina’s bedragen, zonder inhoud.

Het ziet er naar uit dat er eind 2023 een vervolgbezoek gaat komen aan de stad Münster, waar de verdieping wordt opgezocht. Ben je geïnteresseerd? Meld je bij Geert van Soest via: g.vansoest@venlo.nl